Kronika 2024
Embedded Files
24 lipca 2024 r. - kopalnia złota w Złotym Stoku i pałac Marianny Orańskiej w Kamieńcu Ząbkowickim
Kol. Witek Gisman zorganizował wyjazd naukowo – turystyczny dla całego Koła Zakładowego SITG KWK Sośnica do kopalni złota w Złotym Stoku i pałacu Marianny Orańskiej w Kamieńcu Ząbkowickim.
Tradycje wydobycia arsenu i złota w rejonie Złotego Stoku (niemieckiego Reichenstein) sięgają średniowiecza. W 1907 roku uruchomiono tam kolej wąskotorową o prześwicie toru 500 mm w celu wywozu urobku ze sztolni i transportu go dalej do stacji kolejowej w Złotym Stoku. Po II wojnie światowej kopalnia została przejęta przez państwo polskie. Wobec nieopłacalności wydobycia, kopalnia została zamknięta w 1961 roku, a powyżej kopalni uruchomiono kamieniołom. Urobek był zsypywany szybami do dawnej kopalnianej Sztolni Czarnej, skąd był wywożony kolejką do budynku łamacza. Kamieniołom został zamknięty na początku lat 80 XX wieku.
Zwiedzanie podziemi trasy turystyczne sztolni "Książęcej" – sztolnia dawnej kopalni złota i arsenu. Na trasie turystycznej zorganizowano wystawę obrazującą historię wydobycia arsenu i złota, jego metody urabiania, obrazują to tablice przedstawiające narzędzia używane kilkaset lat temu do drążenia tuneli. Na średniowiecznym chodniku kutym ogniem widać osmolenia, które świadczą o wykorzystywaniu nietypowej metody ogniowej.
Jedną z intrygujących atrakcji jest fragment zalanego starego szybu. Od kilkumetrowego szybu z oryginalną drewnianą obudową odchodzi średniowieczny system drewnianych rur odwadniających sprzed kilkuset lat. Przebywamy w skarbcu kopalnianym, gdzie można zobaczyć 1066 „złotych” sztabek odpowiadających 16 tonom złota uzyskanym w ciągu całego czasu pracy kopalni
Na zakończenie zwiedzania, oglądamy Muzeum Przestróg, Uwag i Apeli, kolekcję tabliczek związanych głównie z przepisami BHP, z uwiecznionymi najróżniejszymi hasłami, instrukcjami i ostrzeżeniami. Często są to hasła wręcz zabawne, typu: „Nie rzucaj młotkiem, będąc na rusztowaniu” lub bardziej ambitne „Co zrobiłeś dzisiaj dla obniżenia kosztów własnych???”
Kończy się pobyt w podziemiach, odwiedzamy sztolnię "Czarną" z podziemnym wodospadem i wyjeżdżamy podziemną kolejkę wąskotorową, o prześwicie toru 600 mm, ciągnioną lokomotywą akumulatorową typu Ldag-5 na odległość ok. 300 m.
Przechodzimy do repliki Osady Górniczej, powstałej na podstawie średniowiecznych rycin. Każda maszyna funkcjonuje i każdy może spróbować siły swych mięśni wprawiających maszyny w ruch, by np.: 3-tonowe młyńskie, koło deptakowe, 15-metrowy kierat czy stęporową kruszarkę.
Po zjedzeniu obiadu w restauracji kopalnianej w dawnym budynku łamacza, wyjeżdżamy do Kamieńca Ząbkowickiego.
Zwiedzamy monumentalną budowlę wzniesioną na zlecenie królewny niderlandzkiej
i księżnej pruskiej Marianny Orańskiej oraz jej męża Albrechta Pruskiego Starszego w XIX wieku. Budowę rozpoczęto w 1838 roku, a zakończono dopiero w latach 70. XIX wieku.
Czterowieżowa budowla posiadała skomplikowany system podziemi, piękny park
i imponujące fontanny, tryskające miejscami na wysokość 33 metrów.
Bryła pałacu jest zbudowana na planie prostokąta 75,3 na 48,3 m. Cztery wieże narożne mają 33,6 m wysokości. Kubatura pałacu wynosi 90 tys. m³, natomiast powierzchnia użytkowa to blisko 20 tys. m ². Dziedzińce wewnętrzne mają wymiary 19,5 na 18,2 m i przedziela je arkadowy krużganek, łączący ścianę północno-wschodnią i południowo-zachodnią. Pałac leży na górze Zameczno, która stanowi rozległy kompleks pałacowo-leśny o powierzchni 1,15 km².
Do najważniejszych aspektów przyrodniczych w założeniach parkowo-leśnych są pomniki przyrody chroniące drzewa i krzewy.
Podczas II wojny światowej pałac służył jako nazistowski magazyn przejściowy dla zwożonych z całego Śląska dzieł sztuki. Część dzieł ewakuowano, część wywieźli Rosjanie, którzy dodatkowo podpalili pałac. W czasach PRL-u postępowała dewastacja i rozkradanie pałacu. Część marmurów z pałacu użyto przy budowie Sali Kongresowej w warszawskim Pałacu Kultury i Nauki.
Niszczejąca budowla przetrwała początek XXI wieku dzięki prywatnemu właścicielowi, natomiast w drugiej dekadzie XXI wieku pozyskano ogromne fundusze na remont pałacu i zabytek od kilku lat systematycznie odzyskuje blask, odtworzone zostały sklepienia w sali balowej, wykonano remont tarasu widokowego. Gmina Kamieniec Ząbkowicki pozyskała fundusze na wykonanie pierwszego etapu pokrycia dachowego obiektu oraz na wykonanie ratunkowych prac na budynku oficyny pałacowej dawnej wozowni.
Report abuse