Po kilku godzinnej podróży dojeżdżamy do miasta zako-chanych, do Chełmna. Miasto sięgające historią XIII wieku, zbudowane przez Zakon Krzyżacki, na prawie chełmińskim. Zachowało średniowieczny układ urbanisty-czny i liczne zabytki. Mimo, że Krzyżacy przenieśli swoją stolicę do Malborka, to nadal uważali Chełmno za ważne miasto. Uzyskali u papieża zgodę na stworzenie tu uniwersytetu, ale przez niekorzystną sytuację polityczną,

Zakon porzucił te plany. Od XV wieku funkcjonowała tu szkoła katolicka prowadzona przez niderlandzkich Braci Wspólnego Życia. Prawdopodobnie nauki pobierał tutaj sam Mikołaj Kopernik. Dopiero w XVII wieku powstała Akademia, która pełniła rolę gimnazjum. Po pierwszym rozbiorze Polski szkoła została przekształcona w pruskie gimnazjum.

W trakcie spaceru po mieście zwiedzamy m. in. wzniesione w XIII w. mury miejskie z dwiema bramami i basztami. Na miejskim rynku patrzymy na Ratusz, jeden z cenniejszych zabytków polskiego renesansu wraz z prętem chełmińskim czyli wzorcem miary używanej przy lokacji miast.

We wnętrzu miejskiej fary w stylu gotyckim kościoła Wniebowzięcia Najświę-tszej Maryi Panny z przełomu XIII i XIV wieku, w srebrnym relikwiarzu o kształcie puszki przechowuje się relikwie świętego Walentego, które tutaj od lat są przedmiotem kultu.

Z tego też powodu Chełmno przyjęło tytuł “Miasta Miłości”.

Spacerując wzdłuż Plant, zatrzymujemy się przy Parku Miniatur Zamków Krzyżackich, by móc sobie lepiej wyobrazić jak w czasach świetności wyglądały zakonne zamki, szczególnie te, będące dziś w stanie kompletnej ruiny. Poziom odwzorowania nie jest bardzo szczegółowy, ale jak na nasze hobbystyczne zainteresowanie zamkami-wystarczające.

W XIV wieku zamożny Elbląg był ważnym ośrodkiem portowym, należał do związku miast hanzeatyckich z ożywionymi kontaktami handlowymi m.in.: z Niemcami, Skandynawią, Anglią, Niderlandami. W 1410 roku, elblążanie złożyli hołd królowi Polskiemu Władysławowi Jagielle ofiarowując mu zdobyty zamek krzyżacki. W 1440 roku Elbląg przystępuje do Związku Pruskiego. Dopiero po pokoju Toruńskim w 1466 roku Elbląg wszedł w skład państwa polskiego, otrzymując liczne przywileje od królów polskich, stał się ważnym portem morskim.

Zwiedzamy Kościół Mariacki – gotycką, zdesakralizowaną świątynię protestancką, powstałą na uboczu, przy murach miejskich. Założycielami byli dominikanie przybyli z Krakowa, z tamtego okresu pochodzi prezbiterium i zakrystia. W czasie II wojny światowej Niemcy wykorzystywali go jako schron, kościół i klasztor zostały zniszczone w 1945 roku. Z inicjatywy Gerarda Kwiatkowskiego podczas odbudowy, obiekt przeznaczono na cele kulturalne; w kwietniu 1961r. urządzono w nim Galerię EL, która do dzisiaj jest centrum wystawienniczym sztuki nowoczesnej. Idąc uliczkami Starego (na nowo zbudowanego) Miasta dochodzimy do Bramy Targowej – jednego z najbardziej rozpoznawalnych zabytków Elbląga.

Wsiadamy na stateczek aby odbyć rejs po Kanale Elbląskim. Ku zaskoczeniu wszystkich na pierwszy rzut pojawił się dwudaniowy obiad, co wzmocniło Nas przed prawie 5 – godzinnym rejsem.

Kanał Elbląsko – Ostródzki to żeglowna droga wodna. Budowa odbyła się w latach 1844 – 1881, miała na celu skrócenie drogi wodnej do transportu towaru z Pojezierza Iławskiego do Gdańska a dalej na Bałtyk.

W chwili obecnej Kanał Elbląski jest zabytkiem hydrotechniki na skale światową - głownie dzięki unikatowemu systemowi zabytko-wych pochylni (Buczyniec, Kąty, Oleśnica, Jelenie oraz Całuny). Różnica poziomów luster wody pomiędzy jeziorem Druzno a Buczyńcem wynosi 99,52 metra – zamiast budować 32 śluzy, zdecydowano się na budowę pochylni. Statki i jachty żeby pokonać różnice poziomów są umieszczane na wózkach i przemieszczane po torowisku za pomocą stalowych lin, kół, napędzanych przez koła wodne (lub turbinę wodną typu Franicsa na Całunach)

Ze względu na położenie Kanału Elbląskiego w Krainie Bałtyckiej, do jego szlaku przynależą fragmenty lasów chronionych, lasy łęgowe, liczne kompleksy leśne, siedliska i zbiorowiska roślinne. W lasach oprócz pospolitych gatunków zwierząt, możemy również znaleźć gatunki rzadkie oraz takie, które podlegają prawnej ochronie.

Kanał Elbląski jest największą atrakcją turystyczną regionu. Przepływamy pochylnią Całuny, zbudowaną w latach 1874 - 1881, jako ostatnią pochylnią powstałą na szlaku Kanału. Pochylnia Całuny zlokalizowana jest na 45+80 – 46+300 km. wodnego szlaku Kanału, jest najmniejszą pochylnią, różnica poziomów pomiędzy dwiema stacjami wynosi 13,83 metra, długość torów na pochylni Całuny wynosi 352 metry. Pochylnia Całuny wyróżnia się konstrukcyjnie na tle pozostałych obiektów, na wcześniej zbudowanych pochylniach do napędu wózków służyło koło wodne, tutaj zastosowano turbinę wodną typu Francisa, było to rozwiązanie dużo nowocześniejsze oraz pozwalało ograniczyć zużycie wody poprzez odprowadzania jej do rzeki Klepinia.

Następna pochylnia Pochylnia Jelenie została oddana do użytku w 1859 roku, zlokalizowana jest na 43+800 – 44+360 km. szlaku. Różnica poziomów wynosi 21,99 metra, długość torowiska zaś 433 metry.

Po przepłynięciu 1,8 km dopływamy do trzeciej pochylni – Oleśnica. Oddana do użytku w 1859 roku, jest środkową pochylnią Kanału. Zlokalizowana jest na 41+600 – 42+00 km. szlaku. Jest największą pochylnią – różnica poziomów lustra wody pomiędzy górną a dolną stacją wynosi 24,20 metra, długość torów wynosi 479 metrów.

Następna pochylnia Kąty, została oddana do użytku w 1859 roku, zlokalizowana jest na 38+700 – 39+200 km szlaku wodnego. Różnica poziomów pomiędzy dolnym a górnym stanowiskiem wynosi 18,88 metra, długość torowiska zaś 404 metry. Pochylnia Kąty napędzana jest za pomocą koła wodnego.

Po przepłynięciu od pierwszej do ostatnie pochylni 7,5 km wpływamy do pochylni Buczyniec, która została ukończona jesienią 1860 roku, zlokalizowana jest na 36+600 – 37+200 km. szlaku. Różnica poziomów pomiędzy górną a dolną stacją wynosi 20,62 metra, długość torowiska zaś 490,3 metra, pod względem długości torowiska jest to najdłuższa pochylnia na Kanale Elbląskim.

Z hotelu idziemy na Wzgórze Katedralne. Pierwsze kroki kieru-jemy do planetarium mieszczą-cego się w przyziemiu Wieży Radziejowskiego. Aparatura firmy Carl Zeiss wyświetla na kopule o średnicy 8 m obrazy nieba widoczne z dowolnego miejsca na Ziemi, pory dnia i roku. Przedstawia na sztucznym niebie drogę Słońca, planet, komet i sztucznych satelitów oraz obrazy gwiazd.

Po ciekawym widowisku wchodzimy na Wieżą Radziejowskiego, usytuowaną w narożniku Wieży, pełniącą funkcje: dzwonnicy, punktu obserwacyjnego i latarni morskiej. Wewnątrz uwagę zwiedzających przyciąga tajemnicza metalowa kula, majestatycznie poruszająca się na stalowej lince. To unikatowe wahadło Foucaulta, służące do naocznego stwierdzenia obrotowej natury Ziemi (podobne w Gliwicach od 2014 r. posiada Centrum Nowych Technologii Politechniki Śląskiej ) . Na wysokości 70 m n pm. znajduje się taras widokowy, z którego podziwiamy panoramę Fromborka i okolic.

Następnie zwiedzamy Wzgórze Katedralne z Bazyliką Archikatedralną pw. Wniebowzięcia Najświętszej Marii Panny i św. Andrzeja Apostoła, która jest najstarszą budowlą fromborskiego Wzgórza Katedralnego.

. W latach 1926–1939 enklawa Rzeczypospolitej Polskiej wewnątrz terytorium Wolnego Miasta Gdańska. Symbol wybuchu II wojny światowej. W okresie międzywojennym na terenie Westerplatte funkcjonowała Wojskowa Składnica Tranzytowa, której obrona we wrześniu 1939 stała się symbolicznym początkiem II wojny światowej oraz polskiego oporu przeciw agresji III Rzeszy. Miejsca związane z bitwą o Westerplatte zostały wpisane 1 września 2003 na listę Pomników historii.

Po Westerplatte jedziemy do Europejskiego Centrum Solidarności. Sercem ECS-u jest wystawa poświęcona historii Solidarności oraz zmianom, jakie dokonały się pod jej wpływem w Europie Środkowej i Wschodniej. Zwiedzając ECS spędzamy tu ok. 2 godz., zanurzając się w historii opowiadanej przez archiwalne przedmioty, dokumenty, rękopisy, zdjęcia, projekcje wideo i interaktywne instalacje.

Dzieje Malborka są nierozerwalnie związane z działalnością Zakonu Szpitala Najświętszej Marii Panny Domu Niemieckiego, zwanego powsze-chnie Zakonem Krzyżackim. W latach 70. XIII wieku Krzyżacy rozpoczęli budowę, silnie ufortyfikowanego zamku, do którego w latach 1280-1281 przeniesiono siedzibę komtura. Zamek otrzymał nazwę Marienburg (pol. Zamek Marii), a przy zamku powstało oddzielone od niego i otoczone murami miasto, które posiadało własny system obrony. Po upadku Jerozolimy władze zakonne przeniosły w 1309 roku siedzibę Wielkiego Mistrza Zakonu do Malborka.